Bitcoin Cüzdanı Nedir?

Bitcoin cüzdanı, Bitcoin transfer etmek veya almak isteyen kişilerin sahip olmak zorunda olduğu bir program veya yazılımdır. Bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza kurabileceğiniz bu yazılımlar sayesinde aynı bir bankanın mobil uygulaması gibi Bitcoin hesabınıza girip para gönderebilir veya alabilirsiniz.

Bitcoin Adresi Nedir?

Bitcoin adresi açık anahtara eşdeğerdir, bunu bir banka hesabı için kullanılan bir IBAN olarak düşünebilirsiniz. Ağ içinde herkesin görmesinde bir sakınca yoktur ve hatta gereklidir. Birisinden Bitcoin isterken karşı tarafa açık anahtarımızı yani Bitcoin adresimizi veririz. Bitcoin ağında kullanılabilen adresler 1 ve 3 rakamı ile başlar ve 27 ila 34 arası harf ve rakamdan oluşur.

Bitcoin Adresimi Nasıl Öğrenebilirim?

Yeni adresler Bitcoin cüzdanı içerisinden yaratılabilir ve aynı adres birden fazla kez kullanılabilir. Güvenlik sorunu oluşturmasaydı aynı adresi herkese verebilirdik ve sürekli yeni adreslerle uğraşmamız gerekmezdi. Yalnız kimden ne kadar geldiğini takip etmemiz zorlaşırdı. Ağda aynı adresin başka bir cüzdan tarafından oluşturulması da mümkün; ama ihtimali o kadar düşük ki neredeyse imkansız.

Cüzdanda üretilen tüm adreslere yani açık anahtarlara karşılık birer gizli anahtar bulunuyor. Dolayısıyla temelde cüzdanı bu anahtarları saklamak için kullanıyoruz. Örneğin kağıt para saklamak ve taşımak için kullandığımız deri cüzdanlar gibi.

Bitcoin Cüzdanı Nasıl Oluşturulur?

Bitcoin mimarisini oluşturan temel yapı, gizli anahtar (private key) kriptolama algoritmasıdır. Basit kripto algoritmaları saklanan metni aynı anahtarla şifreler ve şifrelenmiş metni aynı anahtarla geri döndürebilir. Örneğin şifrelenmiş metin: ABCDEFGHIJ olsun. Anahtar olarak da 123 seçelim. Kripto algoritmamız da her harfi anahtardaki rakam kadar ilerisindeki harfle değiştirmek olsun. Metni ve anahtarı (tekrarlayarak) alt alta yazıyoruz. En alta da şifrelenmiş metni yazıyoruz.

Şifrelenecek metin: ABCDEFGHIJ
Anahtar (tekrarlı): 1231231231
Şifrelenmiş metin: BDFEGIHJLK

Şifreli metni çözme algoritmamız da her harfi anahtardaki sayı kadar geri çekme olsun. En üste şifreli metni ortaya anahtarı (tekrarlı) yazıyoruz ve an alta da şifresini çözdüğümüz orijinal metni giriyoruz.

Şifreli metin: BDFEGIHJLK
Anahtar (tekrarlı): 1231231231
Orjinal metin: ABCDEFGHIJ

Bitcoin Wallet Nedir?

Kripto para cüzdanı olarak da nitelendirilebilecek olan Bitcoin wallet, Bitcoin ile hayatımıza girdi. Bitcoin Wallet’lar halka açık ve özel anahtarları depolayan, kripto para transferine izin veren fiziksel, yazılım veya donanım araçları olarak tanımlanabilir.

Bitcoin Cüzdana Para Yatırma/Yükleme

Bir kişi başka birine Bitcoin veya başka bir dijital para birimi aracılığıyla para gönderimi yaparsa paranın o cüzdanın adresine yönlendirilmesi onaylanmış olur. Bu parayı harcayabilmek için cüzdanda saklanan özel anahtarın, paranın tahsis edildiği açık adresle eşleşmesi gerekiyor. Özel ve açık anahtarlar eşleşirse, alıcının dijital cüzdanındaki bakiye artıyor ve parayı gönderenin bakiyesi de aynı oranda azalıyor. Bu süreçte, gerçek para alışverişi yapılmıyor. İşlem, sadece Blockchain’deki bir işlem kaydıyla ve kripto para cüzdanındaki bakiye değişikliğiyle görülmüş oluyor.

Güvenilir Kripto Para Siteleri

Her alanda olduğu gibi kripto para alanında da güvenebileceğiniz ve güvenemeyeceğiniz pek çok site bulunuyor. Herhangi  bir kripto para işlemi yapmadan önce içinde bulunduğunuz sitenin güvenli olup olmadığını öğrenmek kötü bir durum yaşamanızın önüne geçebilir. Bu durumda herkes tarafından bilinen ve kullanılan siteleri tercih edebilirsiniz.

Kripto Para Cüzdanı Nasıl Oluşturulur?

Bu örnek çok basit bir kriptolama algoritması. Gizli anahtarlı kriptolama sistemlerinde ise 1 yerine 2 adet anahtar bulunur. Bunlardan biri metni şifrelemek için kullanılır ve açık anahtar (public key) olarak adlandırılır. Diğeri de şifreyi çözmek için kullanılır ve gizli anahtar (private key) adı verilir.

Saklı ve açık anahtarlar birbirini tamamlar ve her zaman beraber üretilirler. Bir anahtarı bilmek eşi olan anahtarı tahmin etmek için yeterli değildir. Örnek olarak bir saklı-açık anahtar çifti üretmek için kitabımızdan rastgele bir cümle seçiyoruz:

TÜRK ÖĞÜN ÇALIŞ GÜVEN

Bu cümledeki SESLİ harfleri saklı anahtar, sessiz harfleri ise açık anahtar yapalım.

Saklı anahtar: ÜÖÜAIÜE
Açık Anahtar: TRKĞNÇLŞGVN

Gördüğünüz gibi bir anahtardan diğerini elde etmek için elinizde bir deyimler sözlüğü yoksa bunu yapmak imkansızdır. Örneğimizdeki anahtar çifti, çift anahtarlı şifreleme algoritması için gerekli koşulları sağlamadığı için geçerli değil. Ama geçerli anahtar çiftlerini bulan matematik denklemleri var.

Gizli anahtarımıza ancak adresimize gelen Bitcoin’leri başka bir adrese transfer etmek istediğimizde ihtiyacımız olur, çünkü sistemde bizim adresimizin geçtiği kayıtlar açık anahtarımızla şifrelidir. Şifreyi açabilecek tek anahtar da cüzdanımızda sakladığımız gizli anahtarımız.

Gizli anahtarımızın bir işlevi daha var, bu da imzalama işlevi. Gizli anahtarımızla imzaladığımız bir belgenin bizden çıktığını, daha doğrusu açık anahtarın sahibinden çıktığını ispatlayabiliriz.

Peki bu işlemin bizden çıktığını doğrulama işlemini kim yapıyor? Tabii ki emektar Bitcoin madencileri..