Bilgi Çağında parayı iyi para yapan şey nedir? Parasal bir ürünün kalitesi bunun; (1) tanınır, (2) az sayıda, (3) sansüre dayanıklı, (4) dayanıklı ve yok edilemez, (5) uzun ömürlü, (6) satışı kolay, (7) taşınabilir, (8) dönüştürülebilir, (9) özel ve (10) bölünebilir olmasına dayanıyor.
Bitcoin’in Ortaya Çıkışı
Para tarihindeki en önemli ve değişime sebep olacak yeniliklerden birisi ise 31 Ekim 2008 tarihinde Satoshi Nakamoto takma adını kullanan kişi veya kişiler tarafından Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Para Sistemi başlığı altında yayınlandı. Bu belgede dijital işlemleri takip edebilecek, çifte harcamayı önleyecek ve ağı incelemek isteyenlerin neredeyse gerçek zamanlı olarak bunu yapabilmesini sağlayacak eşler arası bir protokol anlatılıyordu. Son on yıllık sürede Bitcoin’de de görüldüğü üzere piyasa, parasal bir ürünü bunun şu an ne yapabildiğinin yanında gelecekte neler yapabileceği ve spekülasyon ile beraber kabullenip buna değer biçiyor.
MimbleWimble Coin (MWC)
Bitcoin araştırma kanalında buna benzer oranda devrimsel bir parasal yeniliğin ve icadın yayınlanması ise neredeyse 8 yıl sürdü. BTC white paper’ının yayınlanmasından yaklaşık 8 yıl sonra Tom Elvis Jedusor takma adını kullanan bir kişi orijinal MimbleWimble white paper‘ını Bitcoin kanalında paylaştı ve ortadan kayboldu.
2018 yılında Aggregate Cash System: A Cryptographic Investigation of MimbleWimble başlığı altında yayınlanan 49 sayfalık resmi matematiksel kanıt temel olarak MimbleWimble için “kanıtlanabilir bir güvenlik analizi” sunulduğunu öne sürüyordu. Belgede Pedersen formüllerinin ve Schnorr veya BLS imzalarının enflasyona karşı güvenlik sağladığı ve standart varsayımlar altında coin hırsızlığını engellediği belirtiliyordu.
Ancak MimbleWimble tabanlı bir coin’in diğer blockchain protokollerine kıyasla daha yüksek oranda ağ güvenliği ve değiştirilebilirlik sunduğu görülüyor. Ana katmandaki bütün işlemler Confidential Transactions özelliğine sahip CoinJoin protokolünü kullanıp toplu imza yönteminden faydalanıyor. Aşırı derecede ölçeklenebilen hayalet para kullanıldığında toplu işlemlerin fark edilmesi mümkün bile değil. Ancak bunda da her parasal üründe olduğu gibi düzeltilmesi gereken bazı noktalar olduğu görüldü.
Bitcoin Core geliştiricisi Peter Wuille 2016 yılındaki bir podcast esnasında şu ifadeleri kullandı:
“MimbleWimble’ı arka uçtan uyumlu olacak şekilde Bitcoin’e entegre etmek zor bir iş olurdu. Bu imkansız olmasa da zor olurdu. İnsanların bunu deneme yöntemlerine bakarak şunu söyleyebilirim ki ben bunun deneysel ayrı bir ağ veya yan ağ olmasını bekliyorum. Yan ağda yeni bir kripto para tanıtmak zorunda kalmayız ancak bu ayrı bir ağ olur. MimbleWimble’ın dezavantajları da var. Bu, oynanabilir ve düzeltme yapılabilir bir kodlama diline sahip değil. Bunun bir de gizlilik dezavantajı var. MimbleWimble bunu, artık başka özellik olmaması karşılığında çok iyi gizliliğe sahip olacağınız başka bir boyuta taşıyor.”
Ancak o tarihten bu yana konu hakkında önemli araştırmalar yapıldı ve MimbleWimble ile artık şu tip kodlamalar ve uygulamalar mümkün: Çoklu-İmzaya sahip işlemler, zaman kilitleri, atomik takas, Lightning Network’ün ve ödeme kanallarının bloklarını oluşturan hash zamanlı kilitli kontratlar.
2019 yılının Ocak ayında hem GRIN hem de BEAM, MimbleWimble’ın taban coin’leri olarak piyasaya çıktılar. Ancak ikisi de pek başarılı olamadı.
18 Ocak 2019 tarihinde GRIN henüz piyasaya sürülmeden önce bir geliştirici GitHub üzerinde GRIN’in emisyon oranı ve arz sınırı hakkında bir gönderi yayınladı ancak bu gönderi kısa sürede görmezden gelindi. Söz konusu geliştirici GRIN’in toplam arz sınırına yönelik ilgisizliğini çok daha güçlü bir para politikası oluşturmak için çalışmalara başlandığına dair işaret olarak algıladı.
Şubat 2019 tarihinde ise GRIN’in fork’u olarak MWC duyuruldu. Hem BEAM hem de GRIN’in ilk coin’leri madencilik yoluyla üretildi yani bunlar enflasyona oldukça fazla maruz kalabilecek konumdaydılar. Yazılım geliştirme fonlaması olarak ise BEAM tamamen bağışlara bel bağlamış durumda iken blok ödülünün bir kısmını ise kuruculara vermeyi tercih etti.
Bitcoin/MWC Atomik Takası
Ekim 2019 tarihinde bir Bitcoin ve MWC atomik takas işlemi test ağında başarı ile tamamlandı. Kasım 2019 tarihinde MWC ana ağı deneysel bir ek ağ şeklinde piyasaya sürüldü ve konsensüs kurallarına göre o tarihten bu yana kusursuz bir şekilde işledi. Konsensüs kuralları toplamda 20.000.000 MWC’nin var olmasını içeriyor. Bunların 10.000.000 tanesi proof-of-work yoluyla kazılacak ve diğer 10 milyon ise genesis blokta üretilecek.
MWC’nin dağıtılacak ilk arzı hem GRN’den hem de BEAM’den farklı şekilde yapılacak ve toplamda üç yol kullanılacak:
(1) 2.000.000 MWC genesis bloğu kazıldıktan hemen sonra yazılım geliştirme işleri için geliştiricilere verilecek;
(2) 6.000.000 MWC ana ağın piyasaya sürülmesinden yaklaşık 1 ay sonra airdrop programı ile dağıtıldı. Bu airdrop sektörün tecrübeli isimlerine ve Nisan ile Temmuz 2019 tarihleri arasında 148.000’den fazla Bitcoin’e sahip olanlara dağıtıldı. Bunların bazıları hiç alınmadı ve bazıları ise yakılacak, airdrop ile başkalarına verilecek veya HODL programına eklenecek.
(3) 2.000.000 MWC’nin HODL programı ile projenin ilk yıllarında MWC tutmaya devam edecek olanlara dağıtılmasını içeriyor. Kayıt süreci oldukça işlevsel ve 8 milyon MWC’nin 6,7 milyonu kayıt edilmiş olarak gözüküyor. Kayıtlı MWC’ler hala tamamıyla likit ve kullanıcının isteği doğrultusunda transfer edilebilir.
MWC geliştiricileri projenin yol haritasında şunları ifade ettiler:
“Geliştirme kaynaklarının aktarılabileceği pek çok potansiyel yer var ve bunlar, son kale olarak görülen alıcıların ve hodlers’ların öncelikli olarak faydalanacağı, gelen taleplere göre verilen en yüksek önceliğe sahip piyasa ihtiyaçlarına yönelik seçilecektir.”
MWC’nin Değeri
Yeni bir parasal ürün piyasaya sürülmesi, istenilen değerin biçilebileceği anlamına gelmiyor. Bu durum 3 Ocak 2009 tarihinden Ocak 2011 tarihine kadar Bitcoin’in 0,25 dolardan daha az değerle alınıp satılması olayında da görülmüştü. 2 Aralık 2019 tarihinde MWC airdrop’undan sonra yaşananlar da tam olarak buydu. 3 Aralık tarihinde MWC tüm zamanların en düşük seviyesine yani 0,25 doların altına, toplam piyasa değeri olarak da 2 milyon dolar barajının gerisine çekildi.
Bitcoin de o tarihlerden sonra sanki hiçbir şey olmamış gibi toplam piyasa değerini yeniden kazandı. MWC de buna benzer şekilde neredeyse değersiz olacak seviyeye kadar düştükten sonra yeni bir ışık görüldü ve spekülasyonların etkisi hemen hissedildi. Bazı insanlar değer kazanabileceği ihtimaline karşı MWC almaya ve bunu ellerinde tutmaya başladılar. Gerçekten de temelde işlevsel olan ürünler her zaman değer kazanıyor gibi gözüküyor.
MWC Zorluk Algoritması
MWC’nin zorluk algoritması tamamen iş ispatı modeline dayanıyor. GRIN’den esinlenilen modelde C29 ve C31 vardı ve gelecekte C32 ile C33’ün kullanılması öngörülüyordu. C29 Konsensüs kuralı gereğince Kasım 2019 tarihinde zorluk algoritmasının haftalık %1 artacağı onaylandı.
MWC’nin fiyatı bundan etkilenince projedeki hissedarlar MWC’de hard fork yapma kararı aldı ve C32 ile C33 kurallarının konsensüs kodundan çıkartılması kararlaştırıldı. Bu da MWC coin’inin sadece C31 algoritmasına sahip olmasını sağladı.
Bu ASIC tasarımına uygun ancak üretime konulmayan bir algoritmaydı. 17 Ocak 2020 tarihinde Innosilicon “G32 GPU ASIC üretiminin desteklenmediğini ve bu ürünün netlik kazanana kadar askıya alınacağını” duyurdu. Innosilicon açıklamasının devamında CC31/CC32 Grin GPU ASIC tasarımının araştırılmasına ve geliştirilmesine çok fazla fon ayırdığını ve Grin ile çekirdek ekibine inandıkları için bunu yaptıklarını belirtti.
31 Mart 2019 tarihinde MWC hard fork’u sorunsuz gerçekleşti ve 7 Nisan tarihinde emisyon oranı %75 azaldı. Stok akım modeli de 6,4’ten 25,7’ye yükseldi. Şubat 2021 tarihine kadar MWC’nin stok akım oranının 62 olacağı tahmin ediliyor. MWC hala ilk aşamalarda olsa da aylık 500.000 dolarlık madencilik emisyonu ve 100 milyon doların üzerinde toplam piyasa değeri ile Monero ve Zcash’in arkasındaki en büyük üçüncü gizlilik coin’i konumunda bulunuyor. MWC buna ek olarak Ravencoin ve Decred seviyelerinde, top 15 iş ispatı coin arasında yer alıyor.
MWC tamamen Bitcoin ile uyumlu olması için tasarlandı ve atomik takaslar bu ilişkiyi güçlendirecektir. Bitcoin bu sayede aşırı derecede verimli parasal VPN olarak işlev görebilir.
Mimblewimble ve hatta MWC‘nin ortaya çıkması ile ilgili oldukça önemli bilgi asimetrisi bulunduğu görülüyor. Sonuç olarak piyasanın altı aylık parasal bir ürüne nasıl tepki vereceğini görmek oldukça ilginç olacak.
