Kasım ayında Amerika Birleşik Devletleri ekonomisine dair merak edilen birçok istatistik ve veri, yaşanan kapanma nedeniyle açıklanamamıştı. Bu yüzden, ABD Merkez Bankası (Fed) tarafından hazırlanan ve ülke ekonomisine ışık tutan Bej Kitap, her zamankinden daha büyük bir dikkatle takip edildi. Son yayımlanan raporda, ekonomik aktivitenin farklı bölgelerde genel anlamda belirgin bir değişim göstermediği ortaya kondu.
Ekonomik Faaliyetlerde Genel Durağanlık
Fed’in on iki bölgesinin çoğu, son rapor döneminden bu yana ekonomik faaliyetin mevcut seviyelerini büyük oranda koruduğunu bildiriyor. Bazı bölgeler hafif bir yavaşlama kaydederken, yalnızca bir bölgede az da olsa bir büyüme yaşandı. Ekonominin genel olarak istikrarlı bir görünüm sergilediği, fiyatlar ve ücretlerde ise ılımlı artışların olduğu not edildi.
“Ekonomik faaliyet ılımlı bir düşüş gösterdi. Genel olarak, bölgedeki büyük işverenlerde bazı işten çıkarmalar yaşanmasıyla istihdam hafifçe azaldı. Fiyat artışlarının hızı biraz yavaşladı, ancak yüksek seviyede kaldı. İmalat faaliyeti ılımlı bir artış gösterdi. Tüketici harcamaları hafifçe azaldı, ancak yüksek kaliteli perakende harcamaları dirençli kaldı. İşletmeler önümüzdeki aylarda büyük bir iyileşme beklemiyordu.”
İstihdam ve Ücret Dinamikleri
Raporun istihdam bölümüne bakıldığında, iş gücü piyasasında hafif bir zayıflama tespit edildi. Özellikle işten çıkarmalarla ilgili bildirimlerde yükseliş olsa da, bölgeler genellikle toplu işten çıkarmalar yapmak yerine iş alımlarını dondurma ya da mevcut pozisyonlar boşaldıkça yeni eleman almak gibi uygulamalara yöneldi. Bunun yanı sıra, bazı şirketlerin işçi sayısını azaltmadan, yalnızca çalışma saatlerini düzenleyerek maliyetlerini kontrol altında tutmaya çalıştıkları belirtildi.
“İstihdam, mevcut dönemde hafif bir düşüş gösterdi ve bölgelerin yaklaşık yarısı işgücü talebinde zayıflama olduğunu belirtti. İşten çıkarma duyurularında artış olmasına rağmen, daha fazla bölge, işten çıkarmalar yerine işe alımları dondurma, sadece yerini doldurmak için işe alım ve doğal azalma yoluyla personel sayısını sınırlayan temaslar bildirdi. Ayrıca, birkaç işveren, çalışan sayısını ayarlamak yerine, beklenenden daha yüksek veya daha düşük iş hacmine uyum sağlamak için çalışma saatlerini ayarladı. Birkaç firma, yapay zekanın giriş seviyesi pozisyonların yerini aldığını veya mevcut çalışanları yeni işe alımları azaltacak kadar verimli hale getirdiğini belirtti. Çoğu bölgede, işverenler işçi bulmakta daha az zorluk çekti, ancak belirli vasıflı pozisyonlar ve daha az sayıda göçmen işçi ile ilgili bazı zorluklar devam etti. Ücretler genel olarak ılımlı bir hızda arttı; ancak imalat, inşaat ve sağlık gibi bazı sektörler, işgücü arzının daralması nedeniyle daha ılımlı ücret baskısı yaşadı. Ayrıca, artan sağlık sigortası primleri işgücü maliyetleri üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam etmektedir.”
Ücretlerde ve işçi taleplerinde bu hafif düşüş, iş dünyası için maliyet baskılarını gündeme getirirken, bazı firmalar ise yeni teknolojiler sayesinde işgücünü optimize ettiklerini belirtiyor. İmalat ve inşaat gibi alanlarda işçiye yönelik talebin az da olsa daraldığı gözlemlendi.
Fiyatlandırma açısından ise, ürün maliyetlerinde genellikle durgunluk ve hatta bazı malzeme fiyatlarında azalmalar görüldü. Şirketler, bu durumun talepteki yavaşlama ile gümrük vergilerinin düşmesine bağlandığını aktarıyor. Bunun yanında, birçok firma önümüzdeki dönemde maliyet baskılarının artmaya devam edeceğini öngörüyor.
Bej Kitap, ekonomik büyümenin hız kazanmadığını, istihdam piyasasında ise yavaşlama sinyalleri bulunduğunu gözler önüne seriyor. Piyasa beklentileri ise Aralık’taki toplantıda faiz indirimine yönelik iyimserlik olsa da, Fed’in mesajları ve genel para politikası hala yakından izleniyor.
Şu an için, ABD ekonomisi özelinde yüksek enflasyon riski öne çıkmazken; istihdam, ücret ve maliyetlerin seyrinin önümüzdeki aylarda Fed kararları açısından belirleyici olacağı vurgulanıyor.
