Kripto para piyasasında en çok tartışılan konulardan biri fon kayıpları ve bunların sebepleridir. Kısa zaman önce, Coinbase yöneticisi Conor Grogan, toplam arzın yüzde 0,76’sına denk gelen 913 bin 111 adet Ethereum’un (ETH) artık hiçbir şekilde geri alınamayacağını açıkladı. Kaybolan ETH’lerin güncel piyasa değeri yaklaşık 3,4 milyar doları buluyor.
Hatalı Akıllı Sözleşmeler ve Geri Dönülemez Kayıplar
Bu büyük kayıptaki en önemli etkenler, yanlış cüzdan adreslerine gönderim, hatalı akıllı sözleşmelere ETH aktarılması ve başarısız çoklu imza cüzdanları olarak öne çıkıyor. Pek çok kullanıcının yaptığı basit hatalar ya da yazılım eksiklikleri, milyonlarca dolar değerindeki kripto paraları bir anda sistem dışına çıkarabiliyor.
Conor Grogan: Bu listedeki rakamlar yalnızca blokzincir üzerinde görünür şekilde tespit edilen kayıpları kapsıyor; unutulan özel anahtarlarla kaybolan ETH’ler ise buna dahil değil.
En dikkat çekici örneklerden biri 2017’de Parity cüzdanlarında yaşanan çoklu imza sözleşmesi hatası oldu. Web3 Vakfı’nın da etkilendiği bu olayda toplam 306 bin ETH erişilemez hale geldi. Sözleşmeye erişimi sağlayan kodun silinmesiyle, fonlar blockchain’de kalıcı olarak kitlendi. Şu ana kadar bir kurtarma girişimi olarak hard fork da yapılmadı.
Yanlış Adresler ve NFT Süreçlerinde Büyüyen Kayıplar
Benzer şekilde, Kanada merkezli QuadrigaCX isimli kripto borsasının yanlış akıllı sözleşmelere 60 bin ETH aktarması önemli bir başka kayıp olarak öne çıkıyor. Borsa yöneticisinin vefatı ve yetersiz kayıt sistemi sonucu milyonlarca dolar değerindeki ETH borsaya geri çekilemedi.
NFT dünyasında ise, eski beyzbol oyuncusu Micah Johnson’ın Akutars koleksiyonundaki Dutch açık artırmasında yaşanan iki büyük akıllı sözleşme hatası, yaklaşık 11 bin ETH’nin (34 milyon dolar) erişilemez hale gelmesine sebep oldu. Bu tip olaylar geliştirici hatalarının sonuçlarının kripto para ekosisteminde ne kadar ağır olabileceğini ortaya koyuyor.
Conor Grogan: Aslında bu rakamlar, sadece blokzincirde doğrudan tespit edilen kayıpları gösteriyor. Gerçek rakamların çok daha yüksek olması muhtemel.
Ayrıca, kişisel kullanıcıların typo veya adres hataları yüzünden toplamda 25 bin ETH’yi adres yakma işlemiyle dolaşımdan çıkardığı belgelenmiş durumda. Ethereum ağına 2021 yılında eklenen EIP-1559 güncellemesiyle ise akıllı sözleşmeler yoluyla 5,3 milyon ETH’nin arzdan kalıcı olarak çıkarılması, fiyat dinamikleri üzerindeki etkinin büyüklüğünü gösteriyor.
Pek çok analist, bu tür kalıcı fon kayıplarının Ethereum arzında ciddi bir daralmaya yol açtığına ve sektörün altyapı hatalarını gözler önüne serdiğine dikkat çekiyor. Kullanıcılar ve geliştiriciler için, güvenlik süreçlerine daha fazla odaklanmak ve kapsamlı denetimlerle bu tür trajik tekrarlamaların önüne geçmek artık her zamankinden daha önemli kabul ediliyor.
