2023 yılından itibaren kripto paralara olan ilgi artarken, bu heyecanın gölgesinde çeşitli dolandırıcılıklar da yeniden gündeme gelmeye başladı. Chriborch adlı platformun Temmuz ayında 4 binden fazla kişiyi mağdur etmesi, kripto varlıklara yatırım yapanları bir kez daha dikkatli olmaya zorladı. Etkileyici hikâyeler ve kolay kazanç vaadiyle kandırılan pek çok kişi, bu tuzağın mağduru oldu.
Kripto Yatırımcıları Hedefte
Chriborch mağdurlarının çoğunluğunu Türkiye’deki kripto para yatırımcıları oluşturdu. Bir yatırımcının platform hakkında paylaştığı mesajda,
“Kripto konusunda pek bilgim yok, 5 aydır Chriborch kripto para platformunda işlem yapıyoruz. Kazançlı gerçekten. Platform kendi tokenini crbh adında Nasdaq’ta listeleme işlemi başlattı. Ön satıştan aldık, fakat satışlar kısıtlandı ve sürecin devam ettiği söyleniyor. Bu süreç neye göre uzuyor olabilir?”
ifadeleri dikkat çekti.
Sahte Platformların İşleyişi
Bilinmeyen bu tarz sahte platformlar, başlangıçta kâr sağlama izlenimi uyandırarak kullanıcıların güvenini kazanıyor. Sisteme para yatıran yatırımcılara bir süre çekim izni veriliyor; ancak likidite arttığında bir anda ortadan kayboluyorlar. Bu süreçte devreye giren ponzi sistemi, yeni yatırımcılardan giren paralar ile mevcut kullanıcılara kâr sağlıyormuş izlenimi yaratıyor.
İlk etapta gösterilen kazançlar, daha fazla insanın sisteme dahil olmasını teşvik ediyor. Bazı kullanıcılar ana paralarını çekebilse de çoğu, platformun kapanmasıyla büyük kayıplar yaşıyor.
Platformun 2018’den bu yana faaliyette olduğu iddia edilse de alan adının 2023’te alındığı tespit edildi.
“Alan adı 2018 yılında alınmamış ancak internet sitesinde platformun 2018’den beri çalıştığı yazıyor.”
gibi çelişkili bilgiler dikkat çekiyor.
Ayrıca yalnızca bu platform üzerinden alınabilen “ön satış tokenları” ve yüksek kazanç vaatleri, dolandırıcılığın en belirgin sinyallerinden biriydi. Üstelik platformun ilerleyen dönemlerinde tamamen erişime kapatılması, pek çok kişinin yatırımlarını geri çekmesini imkânsız kıldı.
İkinci Dolandırıcılık Dalgası
Mağdur yatırımcılar dolandırıcılık sonrası bir araya gelmeye başladıktan sonra, ikinci dalga da hızlıca gerçekleşti. Kendisini yardımsever gibi tanıtan yeni dolandırıcılar, mağdurlara tekrar ulaşarak “paranızı geri alabiliriz” diyerek farklı ücretler talep etti.
“Kaybettiğim parayı geri alabildiğini söyleyen biri var, ancak gas ücreti istedi. Sizce bu da dolandırıcılık mı?”
gibi şüpheli mesajlarla kandırılmak istendiler.
Telegram ve çeşitli sahte internet siteleri üzerinden yapılan bu ikinci dalga saldırılar, mağdurları iki kez kayba uğratmanın peşine düştü. Güvenlik uzmanları, bu tarz teklifler karşısında kesinlikle dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
Kripto para dünyasında dolandırıcılığı tespit etmek için dikkat edilmesi gereken bazı ipuçları bulunuyor: platformun geçmişini sorgulamak, yalnızca kendi ağında işlem gören tokenlara karşı mesafeli olmak ve yüksek getiri vaatlerine şüpheyle yaklaşmak en temel tedbirler arasında yer alıyor.
Dünyada bazı ülkeler kripto para dolandırıcılarını tespit etmek için on-chain istihbarat ekipleri kuruyor. Paranın izini sürmek çoğu zaman zor olsa da, vakit kaybetmeden resmi makamlara başvurmak çözüm olabiliyor.
Kimlik hırsızlığı amaçlı sahte siteler, yapay zekâ ile üretilen sahte karakterler ve cazip teklifler, yatırımcıyı kolayca tuzağa düşürebiliyor. Bilinen ve güvenilir platformların dışına çıkarken iki kere düşünmekte fayda var. Tecrübesiz yatırımcıları hedefleyen bu sistemler karşısında en büyük silah, sürekli öğrenmek ve şüpheyle yaklaşmak olarak öne çıkıyor.
