Bilindiği gibi Amerika kendisine uygun hareket etmeyen her ülkeye çeşitli ekonomik yaptırımlar uyguluyor. Bundan 5-6 yıl öncesine kadar da yaptırım uygulanan ülkeler eğer varsa altın rezervlerine güveniyor yoksa kaderlerine razı oluyordu. Çünkü yaptırımlardan kaçmanın hızlı, masrafsız ve güvenilir bir yolu yoktu.
Ancak son zamanlarda Venezuela, Rusya, Çin ve İran gibi ülkeler kripto para birimleri yoluyla bu yaptırımlardan kaçmanın yeni bir yolunu keşfettiklerini ifade ediyor.
İran’ın Son Hamlesi
19 Aralık’ta ortaya çıkan haberlere göre İran Devlet Başkanı Hasan Rouhani, Amerika’nın ekonomik yaptırımları ile başa çıkmak için bir kripto para birimi üretmeyi önerdi. Tabii ki bu kripto para biriminin müslümanlara ve İslam kurallarına uygun olması gerektiği de belirtildi. Rouhani’nin açıklamalarına göre bu sayede hem Müslüman devletler arasındaki işlemler kolaylaşmış olacak hem de Amerika’ya olan bağlılık azalmış olacak.
Rouhani’ni açıklamalarında konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
Müslüman dünya, kendilerini ABD dolarının ve Amerikan finans rejiminin tahakkümünden kurtaracak önlemler tasarlamalıdır.
Rouhani’nin açıklamalarını yaptığı konferansa Türkiye, Katar ve Malezya gibi ülkeler katılırken Suudi Arabistan ve Pakistan katılmama kararı aldı. Konferansın ev sahibi olan Malezya Başbakanı Mahathir Mohamad da İran’ın fikrini desteklediğini ifade etti.
Bunun yanında Türkiye Devlet Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Müslüman ülkelerin islami finansmana yönelmeleri gerektiğini belirterek özel bir çalışma grubu oluşturulmasını önerdi.
Bitcoin Haram Değil Miydi?
İyi, hoş, güzel… İslam ülkeleri kripto para birimlerini Amerika’nın yaptırımlarından korunmayı sağlamak için kullanmayı amaçlıyor. Bu benimsenme açısından kripto para birimleri için çok iyi bir durum. Ancak Türkiye’nin de dahil olduğu İslam ülkeleri daha düne kadar Bitcoin’in haram olup olmadığını tartışıyordu. Hatta dine uygun olmadığını açıklamalarına şahit olmuştuk.
Benim bir türlü mantığını oturtamadığım şey: Eğer Bitcoin haramsa müslümanlığa uygun bir kripto para birimi nasıl olacak?
Öncelikle müslümanların faizden hoşlanmadıklarını biliyoruz. Her ne kadar günümüzde kredi kartları herkesin cebinde olsa, bankalarda vadeli hesaplar bulunsa ve kredili mevduat hesapları almış başını gidiyor da olsa Türkiye müslüman bir ülke olarak faiz ödemekten ve faiz yemekten hoşlanmıyor. Çünkü faiz haram…
Bu noktada müslümanlar için tasarlanacak olan dijital para biriminin herhangi bir şekilde ekstra maliyetle ya da getiri ile ilgisi olmamalı. Ama kripto para birimleri, çok düşük olsa bile stablecoin’ler dahil, volatil doğalarıyla tanınıyor. Bu durumda volatil olmayan, belki geleneksel para birimine sabitlenmiş bir dijital para üzerinde çalışılabilir…
Bunların yanında Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2017 yılında yaptığı açıklamalarda, “Sanal paralar her ne kadar bazı kesimler tarafından mübadele aracı olarak kullanılmakta ise de devletin sağladığı itibari değere ve güce sahip olmaması, arkasında merkezi bir finansal kurumun bulunmayışı ve devlet teminatı altında olmaması sebebi ile para olarak değerlendirilemez. Ayrıca değer kazanıp kaybetme hususunda speklülasyona açık olmaları, daha çok kara para aklama amacı gibi meşru olmayan iş ve işlemlerde kolaylıkla kullanılabilmesi ve devletin denetim ve gözetiminden uzak olması gibi sebeplerle sanal paraların alım satımını yapmak şu aşamada dinen uygun değildir.” ifadeleri kullanılmıştı.
Dolayısıyla dini kurumların da finansal kurumlarla aynı endişelere sahip olduklarını bir kez daha görmüş olduk.
Dolayısıyla ben güncel finans sistemi içinde bile tam anlamıyla islama uygun bir para birimi yokken müslümanlar için bir kripto para biriminin nasıl tasarlanacağını merak ediyorum. Ancak yine belirtmek isterim ki böyle bir girişimin yapılması ve hayata geçmesi, Türkiye’de yaşayan biri olarak beni mutlu eder. Çünkü teknolojik gelişmeleri izleyen bir ülkede olmaktansa o gelişmelere eşlik eden bir ülkenin vatandaşı olmayı tercih ederim.
Yalnızca yapılan açıklamalarla, atılmak istenen adımlar arasında bir senkron eksikliği olduğunu düşünüyorum ve senkronizasyonun nasıl sağlanacağını gerçekten merak ediyorum.
