Bu yazımızda Bitcoin hakkında Türkçe basında ve popüler bloglarda yazılan bazı yazılardaki yanlış bilgileri ele alacağız. Amacımız kesinlikle yazarların bilgi eksikliklerini yüzlerine vurmak değil. Bitcoin hakkında Türkçe içeriğin oluşmasına katkıda bulunan tüm yazarlara saygı duyuyoruz ve yazılarının ulaştığı kitlenin büyüklüğü dolayısıyla bilgi kirliliğini azaltmayı hedefliyoruz.
Başlık: Sanal Para Bitcoin’in Vergilemesi
http://www.vergidegundem.com/tr_TR/blog?blogid=1274857
Yazar: Onur Elele
Tarih: 26/05/2013
Metin:
“Bitcoin sistemi kurulduğunda havuza belli miktarda sanal para konulmuş. Sonradan üretimi algoritmik şifreli yazılımlar marifetiyle gerçekleştiriliyor. Açık kaynak kodlu. Çok iyi düzeyde yazılım bilgisine sahip herkes üretebiliyor. Ancak yeni Bitcoin üretimi her geçen zaman daha da zorlaşıyor ve arzı sınırlı, sistem tarafından 21 milyon ile sınırlandırılmış. Mevcut Bitcoin sayısı bu rakamın yarısı düzeyinde. Günlük üretimi 3000-4000 adet civarında. Arz sınırına ulaşmasının 20-30 yılı bulması bekleniyor.”
Düzeltmeler:
Yukarıdaki metinde görülebileceği gibi bir çok yanlış ve hata var. Öncelikle belirtmek gerekir ki, Bitcoin sistemi kurulduğunda havuza konulan bir para bulunmuyor. Tüm sanal para madencilik ile üretiliyor. Sistemde yaratılış bloğu adı verilen ilk yapılan işlem bloğu var ve bu da Bitcoin’i ortaya çıkaran kişi tarafından gerçekleştirilmiş. Bu bloktan elde edilen Bitcoin bile madencilik işlemi ile elde edilmişti.
Sadece yüksek yazılım bilgisine sahip kişilerce üretilebileceği de doğru değil. Hatta hiç yazılım bilgisi olmayan birisi de üretebilir. Madencilik benzetmesinde ağır işi yapan programını yazan ya da şifreyi çözen insanlar değil, tamamıyla bilgisayarların işlem gücüdür. İlk başlarda sıradan bilgisayarla çözülebilen problemler artık sadece bu iş için özelleştirilmiş donanıma sahip bilgisayarlardan oluşan devasa işlem gücüne sahip ağlarda çözülebiliyor.
Başlık: Bitcoin Ne Menem İştir?
http://www.aksam.com.tr/yazarlar/bitcoin-ne-menem-istir/haber-186893
Yazar: Deniz Gökçe
Tarih: 14 Nisan 2013
Not: Yukarıdaki bağlantıdaki orijinal metin Akşam gazetesi tarafından sonradan düzeltilmiştir.
Metin:
“Miktarı sınırlı olduğu için bir de kural getirilmiş. Yeni Bitcoin almak için bir matematik veya bilgi teknolojisi problemini çözerek de yeni Bitcoin alma hakkı kazanabiliyorsunuz. Yeni Bitcoin alma hakkı kazanamazsanız da, mevcut Bitcoin sahiplerinden piyasa fiyatından bedelini ödeyerek satın alabilirsiniz. Bitcoin’in taklitleri çoktan çıktı. Şimdiden Second Life adlı sistemde Linden Dollars adlı para ile ödeme başladı. Tencent adlı dev Çin şirketinde QQ Coin denen para sirkülasyonda. Bitcoin internette en yaygın olarak Tor adlı yerde Silk Road adlı pazarda kullanılmakta.”
Düzeltmeler:
Buradaki hataları düzeltmek gerekirse, yeni Bitcoin alma hakkı kazanmak diye bir şey söz konusu değil. İsteyen herkes Bitcoin alabilir. Yazarın burada anlatmak istediğinin Bitcoin madenciliği yaparak yeni Bitcoin üretmek olduğunu varsayarsak da, getirilen kuralın miktarın sınırlı olmasıyla bir alakası yok. Sözü geçen matematik probleminin çözülmesi ise sistemdeki işlemlerin güvenliğinin sağlanması, mükerrer harcamaların önlenmesine dair kontrolleri kendi bilgisayarlarında yapanların harcadıkları emek ve enerjinin karşılığını alabilmeleri için ürettikleri bir çeşit hakediş kanıtı. Bu kanıtı gösteren herkese anında ödeme yapılmıyor fakat 10 dk da bir şanslı madenci hakedişini tahsil ediyor. Şanslının belirlenmesindeki matematik formülü o kadar adaletli ki şimdiye kadar milyon dolarların dağıtıldığı bu sisteme itiraz eden olmadı. Açık kaynak kodlu olması sistemde yolsuzluğa meydan vermiyor.
Linden Dollars’ın Bitcoin ile uzaktan yakından alakası yok. Yazar Bitcoin’den önce de var olan ve özel bir şirketin kontrolünde olan sanal para birimleri ile P2P ağında çalışan ve merkezi bulunmayan para birimlerini birbirine karıştırmış. Aynı mantıkla bakarsak tatil köylerinde ödeme yapılan boncuk, otobüse binerken kullandığımız akbil hatta çay tabağına bıraktığımız plastik markalar bile birer sanal para sayılabilir, ancak bu örneklerin hepsinde paranın arzı ve kullanımı merkezden kontrol ediliyor. Bitcoin ile benzer sistemler olarak sayılabilecek LiteCoin ve diğer P2P elektronik para birimlerine ise yazıda değinilmemiş.
