Kripto para yatırımcıları için makroekonomik veriler, piyasalardaki hareketlerin temel belirleyicileri arasında yer alıyor. Son dönemde Michigan Üniversitesi’nin açıkladığı Eylül 2025 Tüketici Güven Endeksi, hem mevcut ekonomik ortamın hem de yatırımcı duyarlılığının anlaşılması açısından dikkat çekiyor.
Tüketici Güveninde Gerileme
Açıklanan verilere göre, ABD’deki tüketici güven endeksi Eylül ayında 55,1’e kadar düştü. Bir önceki ay bu değer 58,2 seviyesindeydi. Bu düşüş, özellikle artan fiyatların tüketicilerin ekonomik durumları üzerindeki olumsuz etkilerine işaret ediyor. Açıklanan rakamlara göre katılımcıların hemen hemen yarısı, yüksek maliyetlerin finansal açıdan kendilerini zorladığını ifade etti.
Kısa vadede enflasyon beklentisi %4,7 seviyesine gerilerken, uzun vadeli beklentilerde ise %3,7’lik bir artış gözlendi. Bu oran, ABD Merkez Bankası’nın hedeflediği %2’lik enflasyonun oldukça üzerinde bulunuyor. Tüketiciler, özellikle fiyat artışlarının devam edeceğine inanıyor ve piyasalarda istihdam alanında beklenen iyileşmenin gerçekleşmediği görüşüne sahipler.
Uzmanların Değerlendirmeleri ve Raporun Önemi
Michigan Üniversitesi Tüketici Anketleri Direktörü Joanne Hsu, sonuçların önceki aylarla uyumlu olduğunu ama yine de dikkat çekici bir düşüş yaşandığına işaret etti. Hsu, Nisan ve Mayıs aylarında tartışılan tarife ve ekonomik sıkıntıların hala etkisini hissettirdiğini belirterek, raporun yıl içindeki en olumsuz veri olmadığını da ifade etti.
“Eylül ayındaki düşüş nispeten ılımlı olsa da, nüfusun geniş bir kesiminde, yaş, gelir ve eğitim gruplarında ve beş endeks bileşeninin tamamında görülmüştür. Önemli bir istisna: daha büyük hisse senedi varlığına sahip tüketicilerin duyarlılığı Eylül ayında sabit kalırken, daha küçük hisse senedi varlığı olan veya hiç olmayan tüketicilerin duyarlılığı azaldı. Bu ay duyarlılık bağımsızlar için yaklaşık %9 ve Cumhuriyetçiler için %4 düşerken, Demokratlar için yükselmiştir. Ulusal çapta, özellikle işgücü piyasaları ve iş koşullarına ilişkin makroekonomik beklentiler düşmekle kalmadı, aynı zamanda kendi gelirleri ve kişisel mali durumlarına ilişkin görünümün yumuşamasıyla birlikte kişisel beklentiler de düştü.
Tüketiciler yüksek fiyatların devam etmesinden duydukları hayal kırıklığını dile getirmeye devam ederken, %44’lük bir kesim yüksek fiyatların kişisel mali durumlarını aşındırdığını belirterek son bir yılın en yüksek oranına ulaşmıştır. Bu ay yapılan mülakatlar, tüketicilerin hem daha yüksek enflasyon beklentisi hem de daha zayıf işgücü piyasaları riski nedeniyle baskı hissettiklerini vurguluyor.”
Veriler, gelir durumu ve sahip olunan varlıklara göre de farklılıklar gösteriyor. Özellikle borsada daha fazla hissesi olan tüketiciler arasında güven seviyesi korunurken, ekonomik olarak daha az varlığı bulunan kişilerde güvenin önemli ölçüde azaldığı gözlemleniyor.
Siyasi eğilimler de tüketici duyarlılığı üzerinde etkili. Bağımsızlar ve Cumhuriyetçiler arasında güven duygusunda azalma yaşanırken, Demokratlar arasında ise artış olduğu dikkati çekiyor. Genel anlamda ise iş piyasalarındaki beklentiler ve kişisel mali durum ile ilgili umutlar zayıflamış durumda.
Yıl sonu enflasyon tahmini ise bir önceki rapora göre %4,8’den %4,7’ye çok az bir gerileme gösterdi. Bu veriler, Amerikan halkının ekonomik konuda aşırı iyimser olmadığını ve özellikle istihdam alanında henüz bekledikleri toparlanmayı görmediklerini ortaya koyuyor.
Tüm bu gelişmeler ışığında, ABD’deki makroekonomik göstergeler, hem kripto para piyasasını hem de genel ekonomik aktiviteleri yakından ilgilendirmeye devam ediyor.
