Amerika Birleşik Devletleri’nin uyguladığı yüksek gümrük vergileri, hem Amerikan ekonomisi hem de uluslararası ticaret düzeni üzerinde belirgin etkiler yarattı. Ülkede pek çok uzman ve yatırımcı bu süreci küresel ticaretin seyrinde bir dönüm noktası olarak değerlendiriyor. Özellikle Trump’ın, enflasyon ve faiz oranlarının aynı anda düşürülebilmesi için ticaret vergilerine yönelmesi tartışmaya neden oldu. Önceleri bu politikaların enflasyonist baskıyı ciddi anlamda artırabileceği öngörülüyordu ancak son veriler, gümrük vergilerinin beklenenden daha sınırlı bir enflasyon etkisi yaptığını gösterdi.
IMF’nin Güncel Değerlendirmeleri
Uluslararası Para Fonu (IMF) Genel Direktörü Kristalina Georgieva’nın son açıklamaları, piyasada yankı uyandırdı. Georgieva özellikle ABD’de ortalama gümrük vergisi oranlarının yıl içinde %23’ten %17,5’e kadar düşmesini vurgularken, bu gelişmenin küresel ekonomi açısından olumlu bir adım olduğundan bahsetti. Georgieva’ya göre, ticaret vergileriyle ilgili geçmişte yapılan kötümser tahminlerin şimdilik gerçekleşmediği gözleniyor.
“Çok sayıda şokun yol açtığı ciddi gerilemelere rağmen, küresel ekonomi korkulandan daha iyi durumda. IMF FOREC, orta vadede küresel büyümenin Covid-19 pandemisi öncesindeki %3,7’den %3 civarına düşeceğini öngörüyor. Çin’in özel tüketimi artırmak ve sanayi politikasına yönelik harcamaları azaltmak için mali-yapısal bir pakete ihtiyacı var. ABD, federal bütçe açığını gidermek ve hane halkı tasarruflarını teşvik etmek için sürdürülebilir önlemler almalıdır. Küresel kamu borcunun, gelişmiş ve gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin öncülüğünde 2029 yılına kadar GSYİH’nin %100’ünü aşması bekleniyor. ABD’nin ticaret ağırlıklı gümrük vergisi oranı Nisan ayındaki %23’ten %17,5’e düştü. Hisse senedi piyasası değerlemelerindeki keskin düzeltmeler dünya büyümesini aşağı çekebilir ve gelişmekte olan ülkeleri sert bir şekilde vurabilir. Küresel ekonominin dayanıklılığı henüz tam olarak test edilmedi, ABD’nin yüksek gümrük vergilerinin tam etkisi henüz ortaya çıkmadı. ABD’de fiyatların daha fazla yansıtılmasıyla enflasyon yükselebilir. Malların akını başka yerlerde gümrük vergilerinin artmasına neden olabilir.”
Bitcoin ve Küresel Ekonomik Gelişmeler
IMF’nin değerlendirmelerinde özellikle küresel borç seviyesindeki yükselişe dikkat çekilirken, bu durum kripto para piyasalarında heyecana yol açtı. Özellikle Bitcoin, ABD’de faizlerin düşmesi ve kamu borcunun artmasının ardından talep gördü. Kısıtlı arzı olan varlıkların, bu tip ekonomik koşullarda değer kazandığı gözlemlendi.
Ancak piyasadaki bu olumlu hava uzun sürmedi. Bitcoin, IMF açıklamaları sonrasında hızlı bir yükseliş ile gündeme gelirken, yazının hazırlandığı esnada fiyatın 122.500 dolara kadar gerilediği belirtildi. Uzmanlar, altının da benzer bir şekilde yeni rekorlar kırdığını; yani küresel belirsizlik ortamında güvenli liman varlıklarının öne çıktığını ifade etti.
Ekonomi dünyasında, ABD’nin vergilerindeki değişikliğin yanı sıra, kamu borcundaki artış ve küresel büyümenin zayıflaması gibi başlıklar dikkatle izleniyor. ABD yönetiminin bu ekonomik zorlukları aşmak için ne tür adımlar atacağı ve dünya ekonomisinin esnekliğinin ne kadar güçlü olduğu soruları gündemde kalmaya devam ediyor.
Son dönemde yaşanan gelişmeler ışığında, gümrük vergilerinin hem Amerikan ekonomisine hem de küresel piyasalara olan etkisi, yakından takip edilmeye devam edecek. Özellikle Bitcoin ve altın gibi alternetif varlıkların fiyatlarındaki hareketlilik, küresel ekonomik haberlerle doğrudan ilişkilendiriliyor.
