ABD ile Çin arasında devam eden ticaret görüşmelerinde, özellikle son 12 aylık döneme ilişkin beklenen ilerleme kaydedilemedi. Görüşmelerin ana maddelerinden biri olan NVIDIA çiplerinin Çin’e ihracatı, çoğu uzmanın gündeme geleceğini düşündüğü halde, masada yer almadı. Bu durum, yalnızca taraflar arasında değil; küresel risk piyasaları ve kripto para piyasalarında da belirsizliğe neden oldu.
Yasakların Gölgesinde NVIDIA ve Çin
Çin ile ABD arasındaki ticarette teknoloji alanının önemli bir parçası olan çip ihracatı, büyük şirketlerin milyarlarca dolarlık taahhütleriyle ilk etapta olumlu bir hava oluşturmuştu. NVIDIA da Çin pazarına yönelik çeşitli anlaşmalar için temaslarda bulunmuştu. Ancak, ABD yönetiminin tavrını sertleştirmesiyle bu anlaşmalar işlevsiz hale geldi.
Amerikan yönetiminin, özellikle Trump’ın dönemiyle beraber danışmanlarının tamamı, ulusal güvenlik gerekçesiyle Çin’e ileri teknoloji çip ihracatına karşı çıktı.
Tüm danışmanların itirazı nedeniyle Xi Jinping ile Trump arasındaki görüşmelerde NVIDIA çiplerinin gündeme alınmaması kararlaştırıldı.
Bu stratejik karar sonrası, Çin’in talepsiz kalması ve “Artık bu çiplere ihtiyacımız yok” cevabını vermesi, ABD’yi şaşırttı.
Öte yandan bu yaklaşım, ABD’nin büyük bir pazarı kaybetme riskiyle yüzleşmesine yol açtı. Çünkü Çin, alternatif üretimler konusunda hızla ilerliyor ve kendi teknolojik çözümlerini geliştirme konusunda önemli adımlar atıyor.
Ekonomik ve Kripto Para Piyasalarına Etkisi
NVIDIA’nın Çin’e ihracattan mahrum kalması, yalnızca firmanın milyarlarca dolarlık gelir kaybıyla sınırlı kalmıyor; ABD için de ciddi vergi kayıpları anlamına geliyor. Ayrıca yapay zeka ve çip teknolojilerinde ABD’nin rekabetçi gücünün azalması ihtimal dahilinde.
Çip ihracatındaki bu kısıtlamalar ve pazar daralması, özellikle kripto para ve borsalar gibi riskli finansal piyasalarda dalgalanmalara neden oluyor. NVIDIA’nın büyümesindeki yavaşlama, dolaylı olarak birçok sektörün olumsuz etkilenmesine yol açıyor.
Trump’ın danışmanlarının mevcut katı tutumu, Çin’e yalnızca gücü azaltılmış bazı çiplerin ihracına izin verilmesini ve bu konuda ciddi sınırlamalar getirilmesini beraberinde getirdi. Çin ise buna karşılık olarak, kendi şirketlerinde NVIDIA ürünlerinin kullanımını sınırlandırma kararı aldı.
Yapay zeka teknolojileri konusundaki küresel yarış ise daha da karmaşık bir hâl alıyor. NVIDIA CEO’sunun “kimin başardığının önemi yok” şeklindeki yaklaşımı, Çin Özel Komitesi tarafından “tehlikeli derecede naif” bulunarak
“Bu, Sovyetlerin ABD’yi nükleer silah konusunda geçmesinin bir önemi olmayacağını savunmak gibi bir şey.”
şeklinde eleştirildi. ABD ile Çin arasındaki ticari ve teknolojik çekişme, uzun vadede sektör dengelerini ve inovasyonun yönünü tamamen değiştirme potansiyeli taşıyor.
