Kripto para birimlerinin alt yapısını oluşturan Blockchain teknolojisi son 3-4 yıldır tüm dünya ülkelerinin dikkatini çekiyor. Ülkelerin yanı sıra özel şirketler de birçok alanda Blockchain teknolojisini kullanmaya başladı. Dünya devi şirketler, tedarik işlemlerinin her anını izlemek, finansal şirketler işlem takibi yapmak ve maliyetleri düşürmek, hükümetler oylama işlemlerinin takibi ve kamusal alanlarda işlemlerin kolaylaşması için Blockchain teknolojisini kullanıyor.
Türkiye’de Blockchain’in İlerlemesi
Özellikle Çin Başkanı Xi Jingping’in Ekim ayında Blockchain teknolojisi ile ilgili yaptığı açıklamaların ardından tüm devletler bu konudaki girişimlerini hızlandırdı. Bu rekabet sürecinde kendisini gösteren ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor.
Türkiye hükümetinin Blockchain teknolojisi gelişim sürecine dahil olmasından önce de tabii ki ülkemizde çeşitli kuruluşlar Blockchain ile ilgili eğitimler veriyor, gelişim sürecini takip ediyor ve Blockchain ile ilgili araştırmalar yapıyordu. Örneğin; melek yatırım dünyasının en iyilerini bir araya getiren Dünya Melek Yatırım Forumu, 2017 yılında düzenlediği etkinliğinde Türkiye’de Blockchain girişimlerinin gelişimine odaklanmıştı.
Bunun yanı sıra Nisan 2018’de düzenlenen 6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı’nda (ICSG 2018) Blockchain teknolojisi konusunda Türkiye’de ilk kez bir oturum düzenlendi. Bu oturumda Blockchain ve enerji konusu tartışıldı. Ayrıca yine 2018 yılında Türkiye’de ilk kez Blockchain seçmeli ders olarak verilmeye başlandı. Türk Blockcain meraklılarına bu imkanı sunan üniversite Medipol Üniversitesi oldu. Bu eğitim öğrencilere Medipol Üniversitesi Öğretim Görevlisi Nurullah M. Dündar tarafından verildi.
Türkiye’nin ilk Blockchain merkezini ise 2018 yılında Bahçeşehir Üniversitesi’nde (BAU) açıldı. Açılan merkeze İstanbul Blockchain ve İnovasyon Merkezi (BlockchainIST Center) adı verildi. Ayrıca Temmuz 2018’de temelleri atılan ve Türkiye’de kadınların Blockchain ekosisteminde daha fazla yer almasını amaçlayan Istanbul Blockchain Women çok çeşitli sektörlerin başarılı kadın temsilcilerini bir araya getirdi ve bu hedefi doğrultusunda emin adımlarla ilerlemeye de devam ediyor.
Öte yandan Eylül 2018’de Türkiye’nin ilk finansal Blockchain projesi Borsa İstanbul tarafından hayata geçirildi. Müşterini Tanı (KYC) prosedürleri temelinde hazırlanan proje, Borsa İstanbul’un bilişim teknolojileri ekibi tarafından geliştirildi.
Bunların ardından Blockchain ve kripto para meraklılarını en çok heyecanlandıran bana göre 11. Kalkınma Planı’nda Blockchain ve kripto paralara değinilmesi oldu. 11 Kalkınma Planı’nda “Blokzincir tabanlı dijital merkez bankası parası uygulamaya konulacaktır.” ifadelerine yer verilmesi hem Blockchain konusunda hem kripto para birimleri konusunda hükümetin desteğinin kazanıldığını kanıtladı.
Blockchain konusunda son adım ve açıklama ise Cumhuriyet Halk Partisi’nden geldi. CHP Antalya Milletvekili Osman Budak meclise sunduğu bir önerge ile dünyanın yeniden şekillenmesi sebebiyle Blockchain teknolojisinin incelenmesi gerektiğini dile getirdi. Budak konuyla ilgili yaptığı açıklamalarda “Blok zincir teknolojisinin yansıması olan kripto paralar, buz dağının görünen kısmıdır. Bu teknoloji yakın geleceği şekillendirme yolunda emin adımlarla ilerliyor. Bu yeni paradigmaya karşı ülkemiz geleceğe yönelik geniş kapsamlı çalışmalar yapmalı ve güçlü adımlar atmalıdır.” sözlerini kullandı.
Türkiye Blockchain’de Lider Olabilir Mi?
Bu konuda eğri oturup doğru konuşmak gerekir. Öncelikle Çin gibi bir ülkenin Blockchain konusunda attığı adımlara bakıldığı zaman oldukça ilerlemiş oldukları görülüyor. Çin Başkanının bu konuda açıklamalar yapmış olması hem Çin’de hem tüm dünyada büyük yankı uyandırdı. Ancak Türkiye’nin başındaki isim olan Recep Tayyip Erdoğan’dan Blockchain konusuyla ilgili henüz bir açıklama gelmedi.
Her ne kadar hükümet adına atılan adımların altında imzası bulunsa da Recep Tayyip Erdoğan’ın çıkıp bire bir Blockchain teknolojisi hakkında yorumlar yapması bu adımlardan çok daha etkili olacaktır diye düşünüyorum.
Teknoloji devi olarak anılan ülkelerin arasında Türkiye’nin Blockchain konusunda lider olma ihtimali tartışmaya açık bir konu. Ancak tabii ki ülkemiz bu konuda rekabet eden ülkeler arasında yer alabilir. Özellikle kripto para birimlerini yasaklayan ülkelerin arasında bir dijital para birimi piyasaya sürme planını açıklayarak Türkiye Blockchain ve kripto paralar konusunda emin adımlar attığını kanıtladı.
Konuyla ilgili ülkemizde daha fazla araştırma yapıldıkça, bu araştırma sonuçları kamuoyuyla paylaşıldıkça ve daha çok uygulama alanında Blockchain teknolojisinin kullanılmaya başlamasıyla Türkiye bahsi geçen teknoloji hakkında güçlenecektir. Çünkü her ne kadar konuyla ilgili açıklamalar yapılsa da pratikte Blockchain teknolojisi kullanılmadıkça bu konuda geride kalabiliriz. Dolayısıyla bir yandan araştırmalar devam ederken bir yandan da uygulama alanında daha fazla Blockchain projesinin hayata geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
