Amerika Birleşik Devletleri son bir senedir küresel ticarette kendisine karşı adaletsizlik yapıldığına inanıyor ve bu konuda sıklıkla açıklamalarda bulunuyor. Başkan Trump, yıl boyunca iddialı çıkışlar yaptı ve çeşitli ülkelerle yaşanan ekonomik çekişmelerde zaman zaman uzlaşma yoluna gitti. Fakat en kritik mücadele Çin ile yürütülen ticaret gerilimi oldu. Ekim ayının başında bu tansiyon daha da tırmanırken, ABD’nin 301. Madde kapsamında hamle yapmaya hazırlandığı haberi gündeme bomba gibi düştü.
Ticarette Misillemeler ve 301. Madde
Bu madde, ABD Kongresi tarafından başka ülkelerin adil olmayan ticaret uygulamalarına karşı hareket edilmesini sağlayan bir yasa olarak kabul edilmiş durumda. ABD, söz konusu yasa ile başka ülkelerdeki haksız bulunan ticari davranışlara karşı soruşturma başlatabiliyor ve gerekli gördüğünde ekonomik yaptırımlar uygulayabiliyor. Bu yasanın yürütülmesinden Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği Ofisi yani USTR sorumlu.
Amerikan yönetimi, Çin’in 2020 yılında imzaladığı anlaşmanın şartlarına uymadığı görüşünde. Söz konusu anlaşmaya göre, Çin’in ABD’den yaklaşık 200 milyar dolar değerinde ek mal veya hizmet satın alması gerekmekteydi. Ancak kaynaklara göre bu satın alımlar beklenen düzeyde gerçekleşmedi.
Beklenen Kritik Zirve ve Olası Sonuçlar
İki ülke liderlerinin, yani Trump ve Xi Jinping’in kısa süre içinde görüşmesi gündemde. ABD’nin bu soruşturmayı görüşmeden hemen önce başlatması, Trump’a görüşmelerde avantaj sağlama stratejisi olarak değerlendiriliyor. Bu kapsamda, her iki tarafın da karşılıklı ticaret kısıtlamalarını artırması ve çeşitli tarifeler uygulama kararı aldığı belirtiliyor.
Trump yönetimi, görüşmeden önce masaya güçlü bir koz koymak istiyor. Anlaşmaya varılmış konularda Çin’in yükümlülüklerini yerine getirmemesi, ABD’nin yeni önlemleri gündeme almasına neden oluyor. Bu durumda, iki ülke arasında olası bir uzlaşmazlık halinde 1 Kasım’da karşılıklı olarak ticaret önlemlerinin devreye sokulması bekleniyor.
Karar aşamasına yaklaşılırken ABD ve Çin’in Güney Kore’de gerçekleştirilecek kritik bir zirvede buluşması planlanıyor. Eğer iptal gibi bir gelişme olmazsa Trump ve Xi, 30 Ekim’de bir araya gelip anlaşma için masaya oturacaklar. Verilen karara göre sadece iki gün sonra, yani kasım ayı başında, yeni ticari yaptırımların devreye alınabileceği öngörülüyor.
Çin’in, anlaşma yükümlülüklerini yeterince yerine getirmemesi durumu ABD tarafında ciddi bir sorun olarak görülüyor. ABD’nin yürürlüğe sokacağı ticari yaptırımlar ve 301. Madde soruşturması iki ülke arasında pazarlık konusunu derinleştirirken, diğer ülke ve sektörler üzerindeki etkisi ise zamanla netleşecek gibi görünüyor.
ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi: “301. Madde ile başka bir ülkenin ticaretteki haksız uygulamalarına karşı hem soruşturma başlatma hem de karşı önlemler alma yetkisine sahibiz.”
Bu gelişmeler ışığında, kripto para piyasaları ise şimdilik bu yaşananlardan etkilenmiş görünmüyor. Bununla birlikte, ABD-Çin arasındaki ekonomik savaşta atılacak adımların dünya ticaretine ve küresel ekonomik dengelere nasıl yansıyacağı merakını koruyor.
