Türkiye’de kripto para piyasası, son yıllarda artan yatırımcı ilgisiyle beraber yasal açıdan da yeni düzenlemelere tanıklık ediyor. Özellikle borsaların yükümlülükleri ve müşteri kimlik doğrulama süreçlerinde önemli değişiklikler hayata geçti. Artık Türkiye merkezli kripto borsalarının banka standartlarında bir doğrulama yapması gerekiyor.
Finansal Kuruluş Statüsüne Geçiş
25 Aralık 2024’te Resmi Gazete’de açıklanan yönetmelikle, Türkiye kripto para borsaları finansal kuruluş kabul edildi. Bu kapsamda, tıpkı bankalar gibi kara para aklamayla mücadele ve terörün finansmanını önleme yükümlülükleri kripto platformları için de geçerli oldu.
Dünyadaki diğer büyük borsalarda zaten FATF (Finansal Eylem Görev Gücü) standartlarına uyum gereği müşteri kimliği (KYC) doğrulaması yapılıyordu. Türkiye’de ise artık Masak’ın hazırladığı net bir uyum rehberi ile yükümlülükler pekiştirildi.
Görüntülü Kimlik Doğrulama Zorunluluğu
Yeni yönetmelikte en dikkat çekici düzenlemelerden biri görüntülü görüşmeyle kimlik tespiti oldu. Kripto hizmet sağlayıcılar artık, kullanıcıların kimlik bilgilerini görüntülü bir görüşmeyle doğrulayacak. Bu, kişinin gerçekten beyan ettiği kimliğe sahip olup olmadığının net şekilde saptanmasını sağlayacak.
“İlgilinin adı, soyadı, doğum tarihi, uyruğu, kimlik belgesinin türü ve numarası, adresi ve imza örneği, iş ve mesleğine ilişkin bilgiler, varsa telefon numarası, faks numarası, elektronik posta adresi ile Türk vatandaşları için bu bilgilere ilave olarak T.C. kimlik numarası, Türk uyruklu olmayanlar için ise doğum yeri bilgisi alınır.”
Borsalar, kullanıcılar tarafından sağlanan bilgilerin doğrulamasını resmi veri tabanları üzerinden yapmak zorunda. Böylece yanlış bilgiyle hesap açılmasının önüne geçiliyor.
“6362 sayılı Kanunun 35/C maddesi ile, kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterileriyle yapacakları sözleşmelerin yazılı şekilde olabileceği gibi uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla da kurulabileceği hüküm altına almıştır.”
Yönetmelik, deepfake gibi sahtecilik teknolojilerine karşı özel önlemler alınmasını öngörüyor. Yüz tanıma ve kimlik belegesi üzerinde biyometrik karşılaştırma süreçleri hayata geçirilecek. Bir diğer yenilik ise, kullanıcıya gönderilecek tek seferlik şifreyle cep telefonu bilgisinin doğrulanması.
“Kimlik tespiti kapsamında alınan adres ile kimlik bilgilerinden ad, soyad, doğum tarihi ve T.C. kimlik numarası bilgileri İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kimlik paylaşım sistemi veri tabanı vasıtasıyla doğrulanmalıdır.”
Yeni kurallara uymayan kripto para borsalarını idari para cezaları bekliyor. Tüm bu düzenlemelerle amaç, sistemin daha güvenli ve şeffaf hale getirilmesi ve kullanıcıların korunması.
