ABD eski başkanı Donald Trump, son dönemde ticaret politikasını yeniden gündeme taşıyan ek vergi kararları ile küresel piyasaları sarsmaya devam ediyor. Çin dahil birçok ülke ve şirketle anlaşmazlıkların sürdüğü ortamda Trump, bu ay Hindistan’a %25, Japonya’ya ise %15 oranında ek gümrük vergileri uygulayacağını açıkladı. Teknoloji sektöründeki şirketlerin özellikle çip endüstrisine yönelik %100 ek vergi duyurusu ise dikkat çekici bir adım oldu.
Apple ve Üretim Stratejisi Değişiyor
Trump’ın artırdığı vergiler, Amerikan teknoloji devlerine ve yarı iletken sektörüne ABD içinde üretim yapmaya adeta zorunluluk haline getiriyor. Şirketlerin yurt dışındaki üretim faaliyetlerinden vazgeçip ABD topraklarına dönüşünün yakın zamanda hızlanması bekleniyor. Özellikle Apple’ın yeni fabrika yatırımları ve çip üretim tesisleri gündemde öne çıkıyor.
“Apple yeni yatırımlarla eve dönüyor. ABD’de satılan iPhone’lar ABD’de üretilecek. Apple ülke çapında veri merkezleri kuracak. Apple Detroit’te üretim akademisi açacak.
ABD’de üretilen otomobillerin kredi faizlerinde indirimler olacak. Kaliforniya’da nadir toprak elementleri geri dönüşüm hattı kuracağız.
Apple Teksas, Utah, Arizona ve New York’ta çip üretecek. Apple kendi elektriğini üretecek.
Benzin fiyatı galon başına 2 doların altına düşecek. Yonga çiplerine %100 gümrük vergisi uygulayacağız. ABD’ye giren tüm yarı iletkenlere %100 gümrük vergisi uygulanacak. ABD’de üretim taahhüdünde bulunanlar gümrük vergisinden muaf olacak. Çip şirketleri ABD’ye dönüyor.”
Kripto Para ve Finansal Piyasalarda Dalgalanma
Trump’ın ek vergi politikaları, kripto para piyasalarında da önemli dalgalanmalara yol açtı. Yatırımcılar, Temmuz ayında vergi duyurularının ertelenmesini beklerken, kararların Ağustos başında yürürlüğe girmesiyle kripto varlıklarda düşüş görüldü. Vergi artışlarının sürdürüleceği sinyali, piyasaların geleceğine yönelik belirsizliği artırıyor.
Çip ve teknoloji sektörüne yönelik ağır vergi uygulamaları, sadece ABD’nin dış ticaretini değil, aynı zamanda enerji fiyatlarına, otomotiv ve finans sektörlerine de belirleyici etkiler yapacak gibi görünüyor.
Diğer yandan ABD ile Rusya arasında süren görüşmelerin yanı sıra, yaptırım uygulamaları ve Hindistan’ın Rusya’dan yaptığı petrol ithalatı da gündemde bulunuyor. Trump, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa dair açıklamalarda da bulundu.
“Gaz fiyatları düştü çünkü ekonomimiz patlama yaşıyor.
Bugün Putin ile iyi görüşmeler yaptık. Putin-Zelenskiy zirvesinin nerede yapılacağına karar verilmedi. Zelenskiy ve Putin ile yakında görüşme olasılığı yüksek. Ukrayna’daki çatışmanın sona ermesine ilişkin gelişmeleri açıklamak istemiyorum. Bu yolu daha önceden de deneyimledik.
Yepyeni B-2 bombardıman uçakları sipariş ettik. Yeni bombardıman uçakları birbirine benziyor ancak çok farklı. Büyük miktarda bombardıman uçağı sipariş edildi.
Ukrayna’daki savaşı durdurma yükümlülüğü hissediyorum.
Hindistan, Rusya’dan petrol alım miktarlarında Çin’e yakın. Çok sayıda ikincil yaptırım planlıyoruz. Çok daha fazlasını göreceksiniz.”
Trump’ın son açıklamaları, piyasalar üzerinde belirsizlik oluştururken, özellikle kripto para piyasaları için olumsuz bir tablo yaratabilir. Gelecek dönemde lider ülkelerden gelen müdahale ve açıklamaların etkileri, ekonomik göstergeleri yakından etkileyecek gibi görünüyor.
Küresel ticaret, teknoloji, enerji ve finans sektörlerinde gidişat, önümüzdeki haftalarda bu vergi ve yaptırım kararlarının sonuçlarına göre şekillenebilir. Trump’ın kriz stratejisinin nasıl sonuçlar doğuracağı ve diğer ülkelerin tepkileri piyasaların seyrini belirleyecek önemli başlıklar arasında yer alıyor.
