ABD’de, Başkan Trump’ın Fed Başkanı Jerome Powell’ı görevden alacağına dair çıkan söylentiler Yüksek Mahkeme’nin açıklamasıyla birlikte netlik kazandı. Yüksek Mahkeme, Fed’in ABD başkanının doğrudan görevden alma yetkisine tabi olmayan ayrı bir statüde olduğunu ifade ederek tartışmalara nokta koydu.
Fed’in Bağımsızlığı ve Kararın Gerekçesi
23 Mayıs’ta alınan kararda, Fed’in diğer federal kurumlarla kıyaslandığında kendine özgü bir yapıda olduğu belirtildi. Bu karar, ABD’nin finansal istikrarının siyasal müdahalelerden korunmasını esas alırken, Trump’ın Ulusal Çalışma İlişkileri Kurulu ve Kamu Görevlileri Koruma Kurulu liderlerini görevden alma yetkisinin Fed’e uygulanamayacağını vurguladı.
Mahkeme tarafından yapılan açıklamada, “Fed yarı özel ve benzersiz şekilde yapılandırılmış bir kurumdur, bu sayede siyasi müdahaleye karşı korunmuştur”
denildi. Böylece, Başkan’ın doğrudan etkisinin olmaması sağlanıyor.
Siyasete ve Piyasalara Yankısı
Trump’ın faiz politikalarına dair daha önce Powell’a yönelik sert eleştirileri, görevden almayı gündeme getirmişti. Ancak mevcut karar, Powell’ın görevde kalmasını güvence altına almış oldu. Trump’ın ileride yeniden başkanlık görevine gelmesi halinde ise federal kurumlar üzerindeki kontrolünü artırma olasılığı tartışmaları beraberinde getiriyor.
Yüksek Mahkeme kararı, hem siyaset dünyasında hem de genel kamuoyunda hareketli tartışmalara neden oldu. Liberal Yargıç Elena Kagan, alınan kararı eleştirerek
“Fed için anayasaya aykırı biçimde özel bir koruma sağlanıyor ve bu tür ayrıcalıklar başkanların kurumlara müdahale etmesinin yolunu açıyor.”
diyerek muhalefetini belirtti.
Öte yandan, kripto para topluluğu da bu karardan rahatsız oldu. Piyasa uzmanı Mr. VIX ise,
“Yüksek Mahkeme’nin kararı, parasal egemenliğin kamu denetimi dışındaki bir yapıya devredildiğini açıkça ortaya koyuyor.”
diyerek merkezi finans sistemine olan güvensizliği özetledi.
Powell, mevcut durumda görevini sürdürüyor. Ancak başkanlık yetkileriyle bağımsız kurumlar arasındaki çizginin her an yeniden tartışma konusu olabileceği belirtiliyor. Kurumlar arası güç dengesiyle ilgili bu karar, ABD’de kamu yönetiminin sınırlarını yeniden gündeme taşıdı.
Kısacası, ABD Yüksek Mahkemesi’nin kararı Fed Başkanını korurken, siyasetçi ve finansal çevreler arasında yeni tartışmaları da beraberinde getirdi. Fed’in bağımsız yapısı korunduğu için Powell yerinde kalıyor ancak politik dengelerden kaynaklı çekişmeler kısa vadede ortadan kalkmış gibi gözükmüyor.
